B2C là gì? Cách phân biệt B2C và B2B

B2C là viết tắt của Business to Consumer, nghĩa là mô hình kinh doanh từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng. Đây là một trong những mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại điện tử. 

Trong bài viết này, Aniday sẽ giới thiệu cho bạn khái niệm B2C là gì, tính chất, các mô hình B2C phổ biến, cách phân biệt B2C và B2B, cũng như bí quyết sử dụng mô hình B2C hiệu quả.

Khái niệm mô hình B2C

Mô hình B2C là gì? Đây là mô hình kinh doanh trong đó doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng. Doanh nghiệp có thể bán hàng qua: 

• Kênh truyền thống: cửa hàng, siêu thị, nhà sách,... 
• Kênh trực tuyến: website, ứng dụng, mạng xã hội,... 

Người tiêu dùng có thể lựa chọn sản phẩm hoặc dịch vụ theo nhu cầu và sở thích cá nhân, và thanh toán cho doanh nghiệp qua các phương thức như tiền mặt, thẻ tín dụng, chuyển khoản, ví điện tử.

Tính chất của B2C

Bên cạnh tìm hiểu B2C là gì thì tính chất của B2C cũng quan trọng không kém. Mô hình B2C có những tính chất sau:

• Quy mô thị trường rộng lớn: Tiếp cận với hàng triệu người tiêu dùng trên toàn quốc hoặc toàn cầu, không giới hạn bởi địa lý hay thời gian.
• Số lượng giao dịch cao: Bán hàng liên tục, 24/7, với số lượng đơn hàng lớn và đa dạng.
• Giá trị giao dịch thấp: Vì bán hàng với giá trị đơn hàng thấp, từ vài chục đến vài trăm ngàn đồng. Do đó, doanh nghiệp phải tối ưu chi phí và tăng hiệu quả hoạt động để có lợi nhuận.
• Quyết định mua hàng nhanh chóng: Người tiêu dùng thường quyết định mua hàng dựa trên cảm xúc, sự thu hút và tin tưởng vào doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp phải chú trọng vào việc xây dựng thương hiệu, tạo ấn tượng và tăng uy tín với khách hàng.
• Mức độ cạnh tranh cao: Doanh nghiệp phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ cùng ngành hoặc liên quan. Vì vậy, doanh nghiệp cần chú ý cập nhật xu hướng thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ, và tạo ra sự khác biệt so với các đối thủ trên thị trường.

Mô hình B2C phổ biến

Sau khi tìm hiểu B2C là gì thì Aniday cũng muốn chia sẻ với bạn một số mô hình B2C phổ biến. Hiện nay, doanh nghiệp sẽ sử dụng nhiều loại mô hình B2C khác nhau, tùy thuộc theo loại sản phẩm hoặc dịch vụ, kênh bán hàng, và cách kiếm lợi nhuận của họ. 

Dưới đây là một số mô hình B2C phổ biến nhất hiện nay:

Nhà bán lẻ trực tiếp

• Mô hình B2C truyền thống
• Bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng qua các cửa hàng, siêu thị, nhà sách, hoặc qua các website, ứng dụng riêng của doanh nghiệp. 
• Doanh nghiệp có thể tự sản xuất hoặc nhập khẩu sản phẩm, và kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá bán và giá vốn. 

Ví dụ: Thegioididong.com, Tiki.vn, Vinmart, Fahasa.

Mô hình dựa trên quảng cáo

Khi tìm hiểu B2C là gì, chắc chắn bạn đã nghe về mô hình B2C này vì nó rất phổ biến trong lĩnh vực truyền thông, giải trí, thông tin.

• Doanh nghiệp cung cấp nội dung miễn phí hoặc rẻ cho người tiêu dùng, và kiếm lợi nhuận từ việc bán quảng cáo cho các bên thứ ba. 
• Các nội dung có thể tự sản xuất bởi doanh nghiệp hoặc mua bản quyền nội dung, và phải thu hút được lượng người dùng lớn và trung thành. 

Ví dụ: Youtube, Facebook, Zing.vn, VnExpress.

Nền tảng trung gian điện tử

Đây là mô hình B2C phổ biến trong lĩnh vực thương mại điện tử. 

• Sử dụng nền tảng kết nối giữa người bán và người mua hàng trực tuyến
• Kiếm lợi nhuận từ việc thu phí giao dịch, phí dịch vụ, hoặc phí quảng cáo. 
• Doanh nghiệp không cần tồn kho hay vận chuyển hàng hóa, nhưng phải đảm bảo chất lượng và an toàn cho các giao dịch trên nền tảng.

 Ví dụ: Shopee, Lazada, Grab, Airbnb.

Mô hình dựa trên cộng đồng

Đây là mô hình B2C mới mẻ và đang có xu hướng phát triển trong thời gian gần đây. Khi thực hiện mô hình này, doanh nghiệp phải: 

• Cung cấp một sân chơi cho người tiêu dùng có cùng sở thích, niềm đam mê, hoặc mục tiêu học tập, làm việc. 
• Lợi nhuận được tạo ra từ việc bán các sản phẩm hoặc dịch vụ liên quan đến chủ đề của cộng đồng, hoặc từ việc thu phí thành viên. 
• Xây dựng được sự gắn kết và tương tác cao giữa các thành viên trong cộng đồng. 

Ví dụ: Kyna.vn, CoderSchool.vn, Ybox.vn.

Mô hình có thu phí

Đây là mô hình B2C mà trong đó doanh nghiệp phải: 

• Bán các sản phẩm hoặc dịch vụ có giá trị cao cho người tiêu dùng, và kiếm lợi nhuận từ việc thu phí một lần hoặc định kỳ. 
• Cung cấp các sản phẩm hoặc dịch vụ có chất lượng cao, uy tín, và khó bắt chước. 
• Duy trì được sự hài lòng và trung thành của khách hàng. 

Ví dụ: Netflix, Spotify, Microsoft Office 365.

Các tiêu chí phân biệt B2C và B2B

Để hiểu hơn về B2C là gì thì bạn cũng cần nắm rõ một vài tiêu chí về B2B để phân biệt chúng với B2C. 

B2B là viết tắt của Business to Business, nghĩa là mô hình kinh doanh từ doanh nghiệp đến doanh nghiệp. Đây là một mô hình kinh doanh khác biệt với B2C ở một số tiêu chí sau:

• Quy mô thị trường hẹp: Chỉ tiếp cận với một số lượng nhỏ các doanh nghiệp khác có nhu cầu mua hàng.
• Số lượng giao dịch thấp: Bán hàng với số lượng ít và tần suất thấp.
• Giá trị giao dịch cao: Bán hàng với giá trị đơn hàng cao hoặc rất cao.
• Quyết định mua hàng chậm: Người mua hàng thường là các nhân viên hoặc quản lý của doanh nghiệp, và phải qua nhiều bước xét duyệt, so sánh, đàm phán trước khi quyết định mua hàng.
• Chiến lược tiếp thị chuyên sâu: Sử dụng các kênh tiếp thị chuyên biệt để tạo dựng uy tín và tương tác với khách hàng tiềm năng, như email marketing, content marketing, event marketing.

Bí quyết sử dụng mô hình B2C hiệu quả

Hiểu rõ B2C là gì vẫn chưa đủ, để sử dụng mô hình B2C hiệu quả, doanh nghiệp cần chú ý đến các yếu tố sau:

• Hiểu rõ khách hàng: Nghiên cứu thị trường và xây dựng các nhóm khách hàng mục tiêu (persona) để biết được nhu cầu, sở thích, hành vi và mong muốn của khách hàng.
• Tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ giá trị: Phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ có chất lượng cao, giải quyết được vấn đề hoặc mang lại lợi ích cho khách hàng.
• Thiết kế trải nghiệm khách hàng tốt: Thiết kế các giao diện và quy trình thuận tiện, dễ sử dụng và thân thiện cho khách hàng khi mua hàng.

Hy vọng bài viết này của Aniday đã giúp bạn hiểu hơn về B2C là gì, cách phân biệt B2C và B2B cũng như các khía cạnh liên quan.