Việc nghiên cứu và thực hành thiết kế tập trung vào cách mà con người hoặc "người dùng" tương tác với môi trường xây dựng xung quanh họ, đồng thời cân nhắc đến các yếu tố văn hóa, xã hội, ngữ cảnh, chức năng và thẩm mỹ. Thuật ngữ thiết kế như một ngành chuyên môn chỉ mới ra đời gần đây.

Trong thực tế, nhiều cá nhân lần đầu tiên tiếp xúc với thiết kế xuất phát từ những tương tác hằng ngày của họ với các vật thể hữu hình, khu vực/công trình xây dựng và thế giới ảo. Qua môi trường xây dựng, mọi người giao tiếp với nhau và thế giới xung quanh. Các nhà thiết kế góp khả năng sáng tạo của mình vào nhiều khía cạnh trong đời sống từ quần áo, thiết bị, ô tô, giao diện người dùng, thành phố và thậm chí cả chiếc ghế bạn đang ngồi.

Những vật thể được tạo ra này ảnh hưởng đến giá trị văn hóa, thể hiện, phản ánh và thậm chí hình thành các quy chuẩn văn hóa, vượt ra ngoài các chất lượng thực tiễn và hình thức. Ngoài những chuyên gia, lĩnh vực thiết kế bao gồm các nhà giáo dục, nhà văn, phóng viên, nhà phê bình và nhà nghiên cứu, sản xuất một cơ thể văn học lý thuyết đa dạng.

Ngày nay, các nhà thiết kế phát triển giao diện kỹ thuật số, làm việc về chiến lược kinh doanh, xây dựng thế giới ảo, thiết kế hệ thống dịch vụ và liên tục phát triển các lĩnh vực thiết kế mới.

Các nhà thiết kế tuân theo một tập hợp các nguyên tắc cơ bản và quy trình thiết kế, điều khiển công việc của họ bất kể ứng dụng. Các nhà thiết kế được dạy cách tiếp cận giải quyết vấn đề từ góc độ rộng, cố gắng hiểu không chỉ vấn đề hiện tại mà còn hệ thống đã dẫn đến nó. Từ quan điểm của người dùng cuối cùng, các nhà thiết kế tiếp cận giải pháp bằng cách cố gắng tối ưu hóa cho các yêu cầu và kỹ năng độc đáo của người hay nhóm đó. Khái niệm cơ bản của thiết kế là nhà thiết kế làm việc nhằm "làm nhiều hơn với ít hơn", tối đa hóa kinh tế (về vật liệu, tiền bạc, năng lượng, v.v.) thông qua sáng tạo.

2. Công việc một Designer làm gì?

Một nhà thiết kế hình dung và lập kế hoạch về cách một cấu trúc, sản phẩm hoặc hệ thống trông như thế nào và hoạt động ra sao. Họ được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm thiết kế công nghiệp, kỹ thuật, quy hoạch đô thị và kiến trúc. Sản phẩm, cấu trúc hoặc hệ thống mà họ thiết kế có thể được xây dựng hoặc sản xuất, tùy thuộc vào tổ chức.

Để trả lời câu hỏi "Một nhà thiết kế làm gì?", hãy xem xét nhiều loại nhà thiết kế, nơi làm việc của họ và vai trò của họ. Đây là một số loại phổ biến:

a. Nhà thiết kế đồ họa - Graphic Designer

Nhà thiết kế đồ họa sử dụng giao tiếp thông qua thị giác để tạo ra các sản phẩm như nhãn mác cho sản phẩm, logo, tờ rơi, và quảng cáo. Họ làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm tiếp thị và xuất bản. Nhà thiết kế đồ họa làm việc với doanh nghiệp để tạo ra các tài liệu tiếp thị và bao bì sản phẩm hấp dẫn về mặt thị giác hỗ trợ phát triển bản sắc thương hiệu. Họ giỏi về chiến lược bố cục, lý thuyết màu sắc, đồ họa và các công cụ thiết kế khác.

Trong số trách nhiệm của họ là:

Thiết kế bố cục in ấn cho tờ rơi, brochure, và quảng cáo tạp chí, báo bằng phần mềm thiết kế.
Sản xuất tác phẩm nghệ thuật trên nhiều phương tiện truyền thông khác nhau như thiết kế kỹ thuật số và phác họa.
Phát triển hệ thống đồ họa cho trang web và trang mạng xã hội của doanh nghiệp

b. Nhà thiết kế Trải nghiệm Người dùng (UX Designer)

Nhà thiết kế UX tạo ra công nghệ, dịch vụ và sản phẩm với người dùng sản phẩm kỹ thuật số và trang web trong tâm trí. Họ tập trung vào cách khách hàng tương tác với một sản phẩm hoặc dịch vụ kỹ thuật số để đảm bảo một trải nghiệm tích cực và hiệu quả. Dựa trên phản hồi và kết quả nghiên cứu của người dùng, nhà thiết kế UX xác định chức năng và thẩm mỹ của sản phẩm.

Họ chịu trách nhiệm thực hiện khảo sát người dùng, đặt mục tiêu cho các quy trình mới và phân tích các hệ thống hiện có. Họ cũng tạo ra mô hình chức năng và các biểu diễn hình ảnh của sản phẩm mới, áp dụng các nguyên tắc phong cách và tạo ra các hình ảnh người dùng để nhấn mạnh bất kỳ vấn đề nào mà khách hàng có thể gặp phải.

c. Nhà thiết kế Giao diện Người dùng (UI Designer)

Ưu tiên nhu cầu của khách hàng, nhà thiết kế UI làm việc với nhà thiết kế UX để tạo ra một giao diện hiệu quả. Ngoài việc phát triển các yếu tố thiết kế giao diện như bảng màu và hướng dẫn phong cách, họ cũng sản xuất bản đồ dự án cho thiết kế giao diện người dùng

d. Nhà thiết kế Sản phẩm - Product Designer

Nhà thiết kế sản phẩm tạo ra sản phẩm hoàn toàn mới cho doanh nghiệp hoặc cải thiện thiết kế của những sản phẩm hiện có. Nhiều nhà thiết kế sản phẩm tập trung vào thiết kế các sản phẩm cụ thể, bao gồm ô tô, đồ gia dụng và điện thoại di động. Họ làm việc với nhà sản xuất và nhà tiếp thị để tạo ra thiết kế, bản vẽ sản phẩm, nghiên cứu công nghệ sản phẩm và tiến hành đánh giá thị trường. Để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, họ cũng có thể sửa đổi mẫu thử nghiệm và các sản phẩm hiện tại.

e. Nhà thiết kế Web - Web Designer

Nhà thiết kế web là chuyên gia trong việc tạo ra các trang web dễ tiếp cận cho người dùng. Nhà thiết kế web chuyên nghiệp tạo ra các trang web đáp ứng yêu cầu của khách hàng bằng cách sử dụng kỹ năng lập trình máy tính và thiết kế đồ họa của họ. Họ sắp xếp cấu trúc của website để các trang có thể trình bày nội dung một cách thú vị. Văn bản, video và thông tin hình ảnh trên website được sắp xếp bởi nhà thiết kế web để đảm bảo khả năng sử dụng và hiệu quả. Nhiệm vụ của họ có thể bao gồm kiểm tra website và tư vấn cho khách hàng để xác định nhu cầu.

3. Những kỹ năng kỹ thuật quan trọng nào giúp một nhà thiết kế nổi bật?

Thành thạo nhiều công cụ phần mềm thiết kế

Adobe Photoshop: Đây là tiêu chuẩn ngành thiết kế khi nhắc đến nhiệm vụ chỉnh sửa và biến tấu hình ảnh. Nó cho phép các nhà thiết kế làm việc với nhiều dự án nghệ thuật và thiết kế kỹ thuật số. Photoshop có thể truy cập qua gói đăng ký Creative Cloud từ 10 USD/tháng.
Adobe Illustrator: Dùng cho đồ họa vector, thiết kế logo và minh họa kỹ thuật số. Một số nhà thiết kế cũng sử dụng công cụ bút của nó cho vẽ kỹ thuật số. Chi phí 20 USD/tháng qua gói đăng ký.
Sketch: Phổ biến cho thiết kế UI/UX và web. Tuy nhiên, nó chỉ tương thích với MacOS. Thiết kế web thường trả lương cao hơn các loại thiết kế đồ họa khác.
Adobe InDesign: Phần mềm xuất bản và trình bày kiểu chữ. Nó phức tạp hơn phần mềm tương tự như QuarkXPress. Tốt nhất cho các nhà thiết kế in chuyên nghiệp vì đường học cao hơn. Tuy nhiên nó hoạt động trên nhiều hệ điều hành hơn.

Kiến thức về các nguyên lý thiết kế cơ bản

Cân đối và tương quan: Các yếu tố được sắp xếp đối xứng hoặc không đối xứng để tạo thành một bố cục cân bằng, ổn định với sự phân bố đều không gian hoặc sử dụng tỷ lệ/tương phản.
Thứ bậc: Các yếu tố quan trọng được nhấn mạnh để hướng dẫn sự chú ý của người xem. Điều này rất quan trọng đối với thiết kế như biểu đồ thông tin.
Lặp lại: Lặp lại các yếu tố tạo nên sự gắn kết thị giác quan trọng cho sự nhất quán thương hiệu. Những người không phải thiết kế có thể nhìn nhận điều này là lười biếng, nhưng đây là một nguyên tắc quan trọng.
Lý thuyết màu sắc: Hiểu biết bánh màu, màu chính/phụ, sắc độ và độ tươi cho phép kết hợp màu hiệu quả bằng cách sử dụng sự tương phản và bổ sung cho thiết kế tốt. Đây là nền tảng cốt lõi.

Kỹ năng phần mềm bổ sung:

WordPress: Hiểu biết các nền tảng CMS phổ biến giúp các nhà thiết kế tích hợp hình ảnh của họ vào trang web công ty một cách mượt mà.
Phần mềm định dạng văn bản: Kiến thức về các chương trình như Microsoft Word hoặc Adobe Acrobat giúp với các nhiệm vụ thiết kế in ấn như trình bày kiểu chữ. QuarkXPress cũng hữu ích cho bố cục trang in ấn trong ngành.
Biết lập trình cơ bản: Học cơ bản HTML/CSS giúp các nhà thiết kế vượt trội so với đồng nghiệp và cho phép giao tiếp trôi chảy hơn với lập trình viên để thiết kế hiệu quả trong giới hạn công nghệ. Điều này tăng cường hiểu biết quy trình thiết kế web mà không cần đầy đủ kỹ năng phát triển.

Những kỹ năng bổ sung này cải thiện khả năng triển khai công việc của các nhà thiết kế trên nhiều định dạng khác nhau và hợp tác hiệu quả với các chuyên gia khác.

4. Những kỹ năng mềm quan trọng nào giúp một Designer nổi bật?

Quản lý thời gian: Mặc dù các công cụ có thể hỗ trực, quản lý thời gian hiệu quả thực sự là về ưu tiên trong hoạt động. Công việc hàng ngày liên quan đến việc thay đổi các ưu tiên, hạn chót và lịch trình. Do đó, cần phải hiểu những ưu tiên cấp bách trong thời gian này là gì và linh hoạt điều chỉnh công việc của mình phù hợp để hoàn thành hạn chót. Thạo quản lý thời gian có nghĩa là có khả năng linh hoạt điều chỉnh lịch trình của mình để phản ứng với sự biến đổi liên tục của công việc hàng ngày, chứ không chỉ dừng lại ở việc sử dụng ứng dụng theo dõi thời gian. Đây là kỹ năng then chốt để điều hướng công việc bận rộn và luôn thay đổi của một nhà thiết kế

Khả năng thích ứng: Nhận thức tới bản chất thay đổi của dự án và quy trình làm việc, nhà thiết kế phải có khả năng thích ứng - có thể điều chỉnh quy trình của mình để đáp ứng với các hạn chót, phạm vi, ngân sách và mục tiêu thay đổi. Họ cũng cần phải nắm bắt xu hướng tiến bộ của công nghệ, sản phẩm và xu hướng thông qua khả năng thích ứng. Ngoài ra, các nhà thiết kế cần có tinh thần cởi mở với cái mới. Để làm việc một cách linh hoạt trong môi trường năng động, các nhà thiết kế nên duy trì tinh thần chào đón ý tưởng và sáng kiến mới, không giữ khư khư vào thói quen lạc hậu. Tinh thần cởi mở này thúc đẩy sự sáng tạo và khả năng đáp ứng nhu cầu tiến hóa.

Góc nhìn tổng quan hơn: Giúp các nhà thiết kế thể hiện giá trị lớn hơn và đạt kết quả tốt hơn.

Nó liên quan đến việc hiểu mục tiêu kinh doanh và cách thiết kế đáp ứng cho mục tiêu đó.
Tham dự các cuộc họp liên bộ phận cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách các quy trình khác nhau tương tác.
Hợp tác và chia sẻ kiến thức giúp đào tạo quan điểm chiến lược toàn diện về toàn bộ tổ chức.
Góc nhìn toàn diện này giúp đảm bảo công việc thiết kế hỗ trợ tương hỗ cho mục tiêu chung của công ty.
Góc nhìn tổng quan hơn tạo điều kiện hợp tác hiệu quả hơn và đóng góp có giá trị hơn

Sự đồng cảm: là một kỹ năng mềm quan trọng đối với tất cả các chuyên gia, đặc biệt là trong lĩnh vực tập trung vào người dùng như UX và thiết kế sản phẩm.

Thực hành sự đồng cảm có nghĩa là hiểu quan điểm của người dùng bằng cách đặt mình vào vị trí của họ. Điều này giúp các nhà thiết kế trân trọng những sự bực bội và nhu cầu của người dùng.
Sự đồng cảm cho phép tạo ra những giải pháp phù hợp đáp ứng đầy đủ nhu cầu người dùng.
Áp dụng sự đồng cảm đảm bảo quy trình thiết kế luôn mạnh mẽ tập trung vào người dùng. Nó tạo ra những thiết kế sâu sắc hơn thông qua sự hiểu biết sâu sắc hơn về trải nghiệm người dùng.

Trao và nhận phản hồi: Phản hồi là điều không thể thiếu trong các quy trình thiết kế UX/sản phẩm lặp lại và cải tiến liên tục. Các nhà thiết kế phải lắng nghe tốt với tinh thần đón nhận phê bình mà không để cá nhân hóa.

Nhận phản hồi phải với tư duy khách quan và biết lọc phản hồi nào mang tính xây dựng.
Cung cấp phản hồi cho các bên khác cũng nên theo hướng thấu hiểu, tập trung vào đưa ra ví dụ cũng như cơ hội chứ không phải chỉ trích
Để phát triển kỹ năng giữa người với người một cách tinh tế như thế này thì đòi hỏi kinh nghiệm và đào tạo dần theo thời gian.
Cả việc trao đổi phản hồi đều tạo điều kiện cho việc tinh chỉnh và nâng cao công việc

5. Mức lương cho nhà thiết kế tại Việt Nam

Mặc dù đã có rất nhiều trường đào tạo thiết kế đồ họa chuyên sâu. Tuy nhiên, nguồn nhân lực đó chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu thị trường. Điều này cho thấy tỷ lệ đáng kể các công ty vẫn thiếu vị trí thiết kế đồ họa. Vì vậy, làm việc trong lĩnh vực này hiện giờ được đánh giá rất cao.

Dưới đây là chi tiết mức lương theo chức danh và kinh nghiệm:

Thực tập Designer (0 năm kinh nghiệm): 1-5 triệu VND/tháng
Junior Designer (1-2 năm kinh nghiệm): 8-10 triệu VND/tháng
Senior Designer (4-5 năm kinh nghiệm): 10-15 triệu VND/tháng
Giám đốc Sáng tạo (9-10 năm kinh nghiệm): 30-50 triệu VND/tháng